Dzisiejszą „Lekcją o cyberbezpieczeństwie” chcemy zachęcić Was do rozmów z uczniami na temat fałszywych informacji. Pomoże Wam w tym bezpłatny scenariusz lekcji, przygotowany dla uczniów klas siódmych i ósmych szkół podstawowych „Fake news, dezinformacja w sieci”, dostępny na naszej platformie e-learningowej Bezpieczni w sieci. Scenariusz zajęć pomoże uwrażliwić młodych na temat fake newsów, zwiększy ich świadomość dotyczącą szkodliwości niezweryfikowanych treści, które pojawiają się w internecie, a przede wszystkim pomoże nabyć lub udoskonalić umiejętność weryfikowania prawdziwości i rzetelności materiałów dostępnych w sieci.

Prawdziwe czy nieprawdziwe?

Każdego dnia dociera do nas wiele informacji. Ich nadmiar może powodować zawrót głowy, szczególnie jeśli uświadomimy sobie, że nie wszystkie są prawdziwe. Gdzie szukać sprawdzonych treści? Przede wszystkim korzystajcie z wiarygodnych stron internetowych, a także weryfikujcie źródła wiadomości, które wydają Wam się podejrzane. Oto kilka porad, które pomogą ustalić prawdziwość informacji:

  • Zanim uwierzysz – sprawdź źródło. Scrollując media społecznościowe, bądźcie czujni na kontrowersyjne i sensacyjne treści. Zanim je udostępnicie, sprawdźcie ich wiarygodność w przynajmniej dwóch źródłach.
  • Korzystaj z rzetelnych portali informacyjnych. Chcąc znaleźć wartościowe treści, korzystajcie z rzetelnych źródeł informacji. Unikajcie stron internetowych, które posługują się krzykliwymi nagłówkami i tytułami wzbudzającymi silne emocje.
  • Kim jest autor? Upewnijcie się, czy pod budzącą wątpliwości informacją podpisał się jej autor. Jeśli tak – sprawdźcie jego inne teksty. Być może okaże się, że jego domeną są artykuły szerzące dezinformację. A może na co dzień zajmuje się zupełnie inną tematyką i w danej materii nie jest wiarygodny?
  • Sprawdź aktualność materiału. Czasem fałszywe wiadomości bazują na wydarzeniach sprzed kilku lat. Artykuły mogą być opatrzone zdjęciami lub materiałami wideo, które dotyczą zupełnie innej sytuacji z przeszłości. Upewnijcie się, że publikacja jest aktualna.
  • Może ktoś już to sprawdził? Jeśli jakaś informacja wzbudza Wasze zainteresowanie, ale nie możecie rozstrzygnąć o jej prawdziwości, zajrzyjcie do jednego z serwisów fact-checkingowych. Być może ktoś już sprawdził wiarygodność tego newsa.

Jak młodzi odbierają fałszywe informacje?

To, że młodzi ludzie świetnie odnajdują się w cyfrowym świecie, nikogo nie dziwi. Jednak okazuje się, że odróżnienie wiarygodnych informacji od fałszywych sprawia im dużą trudność. Podobnie jest w przypadku naukowych i pseudonaukowych teorii. Wszystko za sprawą braku życiowego doświadczenia i umiejętności weryfikacji źródeł. Młodzi ludzie nie są odporni na manipulacje tekstem i obrazem, za którymi często stoją wyspecjalizowani oszuści. Jako nauczyciele możecie im w tym pomóc. Pamiętajcie: nauka krytycznego i logicznego myślenia, kwestionowania i zadawania pytań jest w tym przypadku wręcz niezbędna.

Młodzież jest stale aktywna w mediach społecznościowych. Jak wynika z raportu z najnowszej edycji badania NASK „Nastolatki 3.0”, ponad 16% nastolatków deklaruje, że nie jest w stanie wytrzymać bez mediów społecznościowych dłużej niż godzinę, a ponad 25% ma trudności z myśleniem o czymś innym niż platformy społecznościowe. Oznacza to również, że większość z nich informacje o świecie zdobywa właśnie tam, a jak wiemy – social media są idealnym środowiskiem do rozprzestrzeniania dezinformacji.

Zachęcamy do rozmów z uczniami na temat fałszywych treści, jakie mogą znaleźć w internecie. Uczcie ich sposobów reagowania na fake newsy i przestrzegajcie przed dezinformacją. Wspólnie analizujcie informacje, które aktualnie wzbudzają silne emocje i polaryzują społeczeństwo. Poproście o to, by uczniowie sami spróbowali wyszukać takie materiały, zwróćcie ich uwagę na zagrożenia, z jakimi wiąże się szerzenie fałszywych informacji. Pomogą Wam w tym nasze scenariusze i kursy, dostępne bezpłatnie na platformie Bezpieczni w sieci.

Inne aktualności

Zobacz więcej

Temat lekcji: manipulacje w sieci i teorie spiskowe

13.06.2025

Nikt z nas nie jest w pełni odporny na dezinformację, ale młodzi ludzie, z racji wieku, ulegają jej najczęściej. Skorzystajcie z materiałów dostępnych na OSE IT Szkole i pomówcie z uczniami o teoriach spiskowych i manipulacjach!

Programowanie dla każdego

06.06.2025

Już wkrótce – bo 8 czerwca – Dzień Informatyka. To dobra okazja, by zastanowić się, jak najlepiej przygotować dzieci do życia w świecie, który z roku na rok staje się coraz bardziej cyfrowy.

Temat lekcji: cyberzagrożenia

30.05.2025

Wirtualny świat kusi, ale bywa też miejscem, w którym łatwo się zagubić, zostać zranionym lub zmanipulowanym. Rolą nauczyciela jest nie tylko pokazywać możliwości globalnej sieci, lecz także uczyć uważności, odpowiedzialności i troski o cyfrowe bezpieczeństwo.

Kursy wybrane dla Ciebie

Wybierz poziom edukacyjny i sprawdź spersonalizowane rekomendacje kursów.