Wiedza o bezpiecznym poruszaniu się po sieci i pojawiających się coraz nowszych zagrożeniach przydaje się w każdym wieku. Dzięki niej możemy uniknąć wielu nieprzyjemnych sytuacji oraz pułapek zastawianych przez cyberprzestępców. Malware, backdoor, JOMO, bańka informacyjna – te hasła brzmią skomplikowanie? Dzięki naszej nowej serii „ABC cyberbezpieczeństwa” udowodnimy, że wcale nie muszą takie być!

W każdy poniedziałek i środę na platformie OSE IT Szkoła będą czekać na Was kolejne pigułki wiedzy z zakresu bezpieczeństwa w sieci, wirtualnego świata czy kształtowania zdrowych cyfrowych nawyków. Pierwszy odcinek, jak na alfabet przystało, to hasła na literę A. Dziś natomiast bierzemy na tapet B – czyli takie zagadnienia, jak: backdoor, backup, bańka informacyjna, baza danych, bot i botnet.

Sprawdźcie, czy wiecie, co oznaczają i razem z nami zadbajcie o swoje bezpieczeństwo w internecie!

Backdoor

„Tylne drzwi” lub „furtka” – tak można przetłumaczyć to pojęcie. A co oznacza w praktyce? Backdoor to nic innego jak umyślnie pozostawiona luka w zabezpieczeniach systemu komputerowego. Celem tego działania jest późniejsze wykorzystanie „szczeliny” w oprogramowaniu do bardzo niebezpiecznych działań, takich jak np. przejęcie kontroli nad zainfekowanym systemem. Backdoor może zostać pozostawiony przez złośliwe oprogramowanie, cyberprzestępcę, ale też umyślnie stworzony przez autora danego programu.

Niestety „tylne drzwi” mogą być ogromnym zagrożeniem dla użytkowników, dlatego zawsze powinniśmy pamiętać o zasadach bezpiecznego korzystania z urządzeń cyfrowych – w tym o aktualizacji oprogramowania i programu antywirusowego czy rozważnym instalowaniu aplikacji i innych narzędzi.

Backup

To kopia zapasowa danych, przechowywana w innych miejscach niż ich oryginalne wersje. Dzięki temu rozwiązaniu użytkownicy nowych technologii mogą zabezpieczyć ważne materiały przed ich utraceniem, np. na skutek usunięcia plików, kradzieży lub zainfekowania sprzętu złośliwym oprogramowaniem. Najprościej mówiąc backup, to taki cyfrowy plan B, który pozwoli nam szybko i bez zbędnego stresu odzyskać utracone cenne dane.

Jak się przygotować do stworzenia backupu? Dowiesz się z naszej aktualności: „Masz już swój plan B?”.

Bańka informacyjna

Zjawisko to nazywane jest także bańką filtrującą. Polega na otrzymywaniu przez internautów wyselekcjonowanych wiadomości, wybranych dla nich w wyniku działania określonych algorytmów. Jak to się dzieje? Algorytmy dobierają informacje podobne do tych, których wcześniej szukaliśmy – możliwie najbardziej atrakcyjne i odpowiadające na nasze potrzeby. Zwykle bazują też na wiedzy o użytkowniku zgromadzonej przez dany portal – np. na podstawie historii wyszukiwania.

Jakie mogą być skutki utknięcia w bańce filtrującej? Wśród nieprzyjemnych konsekwencji można wymienić m.in.: zamknięcie na nowe pomysły, tematy i ważne wiadomości, ograniczenie dostępu do innych punktów widzenia niż własny, jak również większą podatność na manipulację i propagandę.

Zobacz także: konspekt zajęć „Fake newsy i dezinformacja – o tym warto porozmawiać w szkole”

Baza danych

Czy wiecie, że każdego dnia korzystamy z różnych przykładów baz danych? Możemy to robić m.in. podczas sprawdzania rozkładów jazdy pociągów lub autobusów, korzystania z wyszukiwarek internetowych, a nawet… wypłacania pieniędzy z bankomatu!

Większość różnych systemów informatycznych wykorzystuje właśnie bazy danych – czym więc one są? Bazą danych nazywamy zbiór danych zapisanych według ściśle określonych reguł. Celem gromadzenia danych jest późniejsze wykorzystanie, dlatego dzięki określonym zasadom możemy zachowywać porządek na etapie ich przechowywania, a także poprawnie je interpretować.

Więcej na temat baz danych oraz ich tworzenia dowiesz się z bezpłatnych kursów e-learningowych dostępnych na OSE IT Szkole. Nie czekaj i rozpocznij naukę już dziś!

Bot

To program mający na celu wykonywanie pewnych czynności za człowieka. Przykładów wykorzystania botów można wymienić wiele, a wraz z rozwojem nowych technologii na pewno będzie ich przybywać. Niezależnie, czy zdajemy sobie z tego sprawę, czy nie – programy te wykorzystywane są m.in. w automatycznych systemach obsługi klientów online (chatboty), do zbierania informacji (czyli tzw. indeksujące boty) czy w obsłudze inteligentnych domów. Warto pamiętać, że oprogramowanie typu bot może być wykorzystywane zarówno do pozytywnych działań, jak i negatywnych.

Przeczytaj „Dzień Bota – dowiedz się więcej o sztucznej inteligencji!” i sprawdź kursy na temat sztucznej inteligencji

Botnet

Kolejnym zagrożeniem w sieci, które warto zapamiętać, jest botnet, czyli grupa komputerów-zombie zainfekowanych szkodliwym oprogramowaniem. Dlaczego jest tak niebezpieczna? Ponieważ umożliwia cyberprzestępcy przejmowanie kontroli nad wieloma (a czasem nawet nad setkami lub tysiącami!) „zarażonymi” komputerami i wykorzystywanie ich do np. wykradania danych osobowych, rozsyłania spamu lub wirusów czy przeprowadzania ataków DDoS (o nich więcej już wkrótce). Ponadto wszystkie te operacje dzieją się bez wiedzy i zgody właścicieli sprzętów, którzy są nieświadomi, do czego wykorzystuje się ich komputery.

Na dziś to już wszystko. Nie zapomnijcie być z nami w najbliższy poniedziałek – tym razem przybliżymy Wam hasła na literę C!