Nasz cykl „Cyberbezpieczna biblioteczka” to cotygodniowa dawka porad dotyczących bezpiecznego funkcjonowania w sieci. Dziś chcemy wspólnie z Wami – rodzicami i opiekunami – przyjrzeć się zjawisku nadmiernego udostępniania wizerunku dzieci w internecie. Czym jest sharenting (od ang. share – dzielić się oraz parenting – rodzicielstwo) i czy rzeczywiście stanowi dziś tak duże zagrożenie dla bezpieczeństwa najmłodszych?

Czy naprawdę chcesz to opublikować?

Dokumentowanie i dzielenie się w sieci wszystkim, co uważamy za istotne, stało się dziś bardzo powszechne. To naturalne, że widząc kolejne osiągnięcie dziecka, sięgacie po aparat czy smartfon, żeby uwiecznić ten moment. Ale czy naprawdę chcecie dzielić się tymi wspomnieniami z obcymi ludźmi…? Zanim klikniecie „udostępnij”, zastanówcie się nad konsekwencjami, jakie może nieść za sobą takie działanie.

W raporcie „Sharenting po polsku” czytamy, że już 40% Polaków regularnie publikuje zdjęcia swoich pociech w sieci: to różnego rodzaju zdjęcia, filmiki i posty. Opiekunom często się wydaje, że te materiały są niewinnie i nieszkodliwie, jednak to tylko pozory. Okazuje się bowiem, że nierzadko takie treści zdradzają wiele szczegółów, takich jak imię dziecka, jego wiek czy nazwa szkoły, w której się uczy. Dzielenie się takimi informacjami ze światem może poważnie zagrozić bezpieczeństwu dziecka!  

Często podkreślamy, jak istotne są ustawienia prywatności, szczególnie w social mediach. Staje się to tym bardziej zasadne, jeśli udostępniacie zdjęcia swoich dzieci. Pierwszym krokiem powinno być ograniczenie widoczności tych materiałów i wybór zaufanych osób, które będą miały do nich dostęp. Warto mieć świadomość, że z pozoru niewinne zdjęcie czy filmik może stać się przyczyną szkalowania ze strony rówieśników, a nawet ułatwi działania cyberprzestępcom. Żaden rodzic czy opiekun nie chce przecież, żeby treści, które udostępnia, trafiły w niepowołane ręce…

Jakie materiały można publikować?

Przed każdym udostępnieniem zdjęcia lub filmiku z udziałem Waszego dziecka odpowiedzcie sobie na kilka pytań. Jeżeli odpowiedź na którekolwiek z nich brzmi „nie”, lepiej powstrzymać się z publikacją tej treści. Za każdym razem zastanówcie się dwa razy!

• W jakim celu chcesz zamieścić materiał dotyczący Twojego dziecka?
• Czy kontrolujesz, kto może mieć dostęp do publikowanych treści?
• Czy chciałbyś/chciałabyś, aby ktoś udostępnił podobny materiał na Twój temat?
• Czy materiał, który chcesz zamieścić w sieci, może wywołać u Twojego dziecka uczucie zażenowania bądź wstydu – teraz lub w przyszłości?
• Czy na pewno chcesz, aby zdjęcie czy informacja na temat dziecka, którymi chcesz się podzielić w sieci, stały się częścią cyfrowego śladu, jaki zostanie z nim na zawsze w internecie?

Dzięki tej metodzie Wasze dziecko będzie bezpieczniejsze w sieci – prawda, że proste?

Pozwól dziecku stworzyć cyfrowy ślad po swojemu

Każde udostępnione zdjęcie czy filmik z udziałem Waszego dziecka buduje jego cyfrowy ślad. Twórzcie go z rozwagą, tak by w przyszłości dziecko mogło samodzielnie, w zgodzie ze sobą kreować własną tożsamość i wizerunek w sieci. Wszyscy mamy przecież prawo do tego, by decydować o tym, czym chcemy podzielić się w internecie, a co powinno pozostać w strefie prywatności – dzieci również. Dlatego warto rozmawiać z nimi na temat tego, co myślą o publikacji konkretnego materiału, i pytać o zgodę na jego udostępnienie.

Dzieciom rodziców, którzy dzielili się ze światem każdym szczegółem z ich życia, trudniej będzie w przyszłości rozdzielać aktywności w sieci od tych poza internetem. Już dziś, jak wynika z badania NASK „Pozytywny internet i jego młodzi twórcy” pod redakcją Jacka Pyżalskiego, większość nastolatków uważa, że działania online inspirują działania offline i odwrotnie, a zatem obie te sfery w ich odbiorze wzajemnie się przenikają. Dla młodych granice nie są tak wyraźne, jak dla starszego pokolenia. Warto więc, publikując materiały z udziałem dziecka, patrzeć na swoje działania długoterminowo, nie przez pryzmat „tu i teraz”. W tym przypadku mniej znaczy więcej!  

Przecież to tylko zdjęcie…

Skutki nierozważnego udostępniania treści mogą być różne, od przekreślenia szans u drugiej połówki, utraty wymarzonej pracy do tych bardziej poważnych, jak cyberprzemoc. Bardzo prawdopodobne jest, że przyszły partner czy pracodawca zainteresuje się aktywnością Waszego dziecka w sieci. Patrzcie na udostępniane materiały również pod tym kątem. Przykrych konsekwencji możecie spodziewać się także wcześniej – bywa, że za sprawą „śmiesznych” zdjęć czy filmików dziecko staje się obiektem drwin, a nawet musi mierzyć się z cyberprzemocą i innymi zagrożeniami w sieci. Eksperci przestrzegają przed nadmiernym dzieleniem się wszystkimi szczegółami z życia w świecie online, szczególnie w mediach społecznościowych. Bardzo często są one terenem poszukiwań dla pedofilów, którzy nagminnie pobierają zdjęcia dzieci zamieszczone w internecie i handlują nimi. Szacuje się, że nawet połowa materiałów pedofilskich została pozyskana właśnie z portali społecznościowych!

Każda informacja, zdjęcie czy filmik na temat Waszego dziecka udostępniony w sieci opowiada o nim jakąś historię. Pamiętajcie: w internecie nic nie ginie, zatem warto zrobić wszystko, by dziecko mogło stawiać swoje pierwsze kroki w świecie online z czystą kartą.

Po więcej informacji zapraszamy do naszego bezpłatnego poradnika dla rodziców „Sharenting i wizerunek dziecka w sieci”. Znajdziecie w nim praktyczne wskazówki, jak pomagać dziecku w budowaniu pozytywnego wizerunku w sieci. Warto przeczytać!