Łącznie 34 nowe materiały edukacyjne (kursy e-learningowe, poradniki, scenariusze zajęć), 2 tys. uczestników nowej edycji OSEhero, 2,5 tys. uczestników Kongresu OSE, ponad milion wyświetleń naszych stron – rok 2024 w Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej był bardzo intensywny, o czym świadczą nie tylko liczby. Podsumujmy razem mijający rok!

Rok cyfrowej higieny

W ostatnich miesiącach przez wszystkie przypadki odmienialiśmy równowagę online–offline i dbanie o zdrowe nawyki związane z korzystaniem z internetu, a wszystko za sprawą roku cyfrowej higieny ogłoszonego przez wicepremiera i ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego,

– Cyfrowa higiena to dziś kluczowy element naszego funkcjonowania w internecie. Umiejętność ustalenia właściwych proporcji, czyli takich, które pozwolą inwestować w świat online i offline tyle samo czasu i uwagi, staje się wręcz niezbędną kompetencją cyfrową. Powinniśmy ją kształtować wszyscy: zarówno dorośli, jak i dzieci czy młodzież, bowiem każdy z nas może odczuć na swojej skórze konsekwencje nadmiernego przywiązania do internetu, smartfona i, ogólnie rzecz biorąc, nowych technologii. Dlatego zachęcam: zacznijmy małymi krokami, wprowadzajmy stopniowo zdrowe cyfrowe nawyki, znajdujmy coraz więcej czasu na aktywności poza siecią – mówił Krzysztof Gawkowski podczas konferencji prasowej „Cyberhigiena – bezpłatne materiały dla uczniów i nauczycieli”.

W Wasze ręce oddaliśmy szereg materiałów edukacyjnych, które – mamy nadzieję – pomogły Wam odzyskać równowagę pomiędzy aktywnościami w sieci i poza nią. Były to:

• kurs e-learningowy w module „Cyfrowa higiena” na platformie Bezpieczni w sieci (dla uczniów klas 7–8 szkoły podstawowej, uczniów szkoły ponadpodstawowej i nauczycieli) wraz ze scenariuszami zajęć;
• broszura dla nauczycieli „Bezpiecznie w wirtualnej rzeczywistości” autorstwa Marty Witkowskiej, ekspertki ds. edukacji cyfrowej w NASK;
• poradnik dla rodziców „Mniej znaczy więcej – o multiscreeningu i wielozadaniowości” autorstwa Anny Borkowskiej, ekspertki ds. edukacji cyfrowej w NASK;
• poradnik „Offline znaczy zdrowej. O cyfrowej higienie dla rodziców i wychowawców” autorstwa Katarzyny Gańko, starszej specjalistki ds. programów edukacyjno-informacyjnych w NASK;
• kurs e-learningowy dla nauczycieli „(Dez)informacja, czyli w co wierzyć w internecie”.

Więcej informacji o naszych działaniach znajdziecie w aktualności „Cyfrowa higiena i bezpieczeństwo w sieci z OSE”. W pierwszej połowie stycznia szykujemy dla Was jeszcze niespodzianki na podsumowanie roku cyfrowej higieny – śledźcie nas na Facebooku OSE – Ogólnopolska Sieć Edukacyjna, żeby niczego nie przegapić!

FOMOwscy i JOMOwscy

Z okazji roku cyfrowej higieny uruchomiliśmy też kampanię edukacyjną „FOMOwscy i JOMOwscy”. Zaprosiliśmy Was do świata dwóch rodzin, których członkowie, przy bliższym poznaniu, okazali się całkiem podobni do nas. Mierzyli się z dobrze znanymi nam problemami – nadużywaniem urządzeń cyfrowych, multiscreeningiem, lękiem przed odłączeniem… Co miesiąc poznawaliście kolejną historię z ich życia – punktem wyjścia za każdym razem był komiks, który w luźnej formie poruszał konkretne zagadnienie z cyfrowej higieny, a następnie publikowaliśmy związane z komiksami odcinki kursu e-learningowego dla starszych uczniów szkoły podstawowej oraz scenariusze zajęć.

Na platformie OSE IT Szkoła możecie znaleźć aż osiem części przygód FOMOwskich i JOMOwskich:

• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 1 – Zły sen” (komiksi kurs e-learningowy oraz scenariusz „Odłączenie od sieci – lęk czy… radość?”);
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 2 – Nowy gracz na rynku social mediów” (komiksi kurs e-learningowy oraz scenariusz „Bezpiecznie w świecie mediów społecznościowych”);
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 3 – Media społecznościowe – (nie)znajomy i cyberkłopoty” (komiksi kurs e-learningowy oraz planer cyfrowej higieny);
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 4 – Na tropie cyfrowych śladów” (komiksi kurs e-learningowy oraz gra planszowa);
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 5 – Gra o dobre samopoczucie” (komiksi kurs e-learningowy oraz scenariusz „Gra o dobre samopoczucie”);
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 6 – Cyberbezpieczeństwo przede wszystkim” (komiksi kurs e-learningowy oraz scenariusz „Szybki kurs – jak unikać cyberpułapek”).
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 7 – W pułapce multitaskingu” (komiks i kurs e-learningowy oraz scenariusz zajęć – dostępny w kursie);
• „FOMOwscy i JOMOwscy. Odcinek 8 – Stawiamy na cyfrową higienę” (komiks i kurs e-learningowy; scenariusz zajęć dostępny wkrótce).

To jednak nie wszystko! Postanowiliśmy oddać głos też pupilom FOMOwskich i JOMOwskich – ciekawskiemu kotu Fomkowi i rezolutnej rybce Jomci, którzy stali się bohaterami kursu e-learningowego dla najmłodszych „Fomek i Jomcia. Wielka ucieczka od ekranów”:

• „Rozdział 1 – Dzień, w którym Fomek zapomniał o całym świecie”;
• „Rozdział 2 – Wielkie przygody małego kota i rezolutnej rybki, czyli świat poza smartfonem”;
• „Rozdział 3 – O dniu, w którym Fomek dowiedział się, dlaczego co za dużo, to niezdrowo”.

Jeśli nie śledziliście na bieżąco przygód naszych bohaterów – nie martwcie się, możecie zacząć w każdej chwili! Przeczytajcie aktualność „Poznajcie FOMOwskich i JOMOwskich”, a później dajcie się wciągnąć kolejnym odcinkom!

Materiały edukacyjne i portale OSE

Choć rok cyfrowej higieny zdominował nasze działania w 2024 r., tworzyliśmy i udostępnialiśmy też inne materiały edukacyjne. Na platformie OSE IT Szkoła – która we wrześniu obchodziła swoje czwarte urodziny – pojawiły się także:

• raport „Aspiracje edukacyjne i zawodowe uczniów szkół średnich. Wyniki badania ogólnopolskiego”;
• kursy e-learningowe z serii „Pole i fale” – łącznie 11 lekcji dla uczniów szkół ponadpodstawowych, które pozwalają poszerzyć wiedzę na temat kluczowych zagadnień związanych z przesyłaniem informacji, pojęciem pola elektromagnetycznego, działaniem sieci komórkowych i ich wpływem na nasze zdrowie.

Więcej informacji o tych materiałach znajdziecie w naszych aktualnościach „O życiowych planach młodych ludzi w nowym raporcie OSE” i „PREMIERA! Pole i fale – nowy kurs już na OSE IT Szkole”.

Przez cały rok mogliście także poszerzać swoją wiedzę o cyfrowej higienie, zagrożeniach w sieci i sposobach ochrony przed niebezpieczeństwami online dzięki aktualnościom, które regularnie ukazywały się na naszych stronach, m.in. w seriach „Zadbaj o siebie z OSE”, „Temat lekcji”, „ABC cyberbezpieczeństwa 2.0”, „Europejski Miesiąc Cyberbezpieczeństwa z OSE” czy „Bezpieczni w sieci z OSE”. Łącznie opublikowaliśmy ich aż 234! Wiemy, że chętnie po nie sięgaliście, tak samo jak chętnie zaglądaliście na nasze portale. Liczby mówią same za siebie: ponad 212,5 tys. użytkowników strony ose.gov.pl odwiedziło ją niemal 384 tys. razy, a prawie 60 tys. użytkowników wyświetliło materiały na platformie OSE IT Szkoła ponad 831 tys. razy. Bardzo dziękujemy Wam za zaufanie!

Kongres OSE 2024

W 2024 r. już po raz piąty odbył się też Kongres OSE: nasza coroczna konferencja, która na stałe wpisała się w kalendarz przedstawicieli oświaty i osób, którym bliskie są zagadnienia związane z jednym z najważniejszych wyzwań dzisiejszej edukacji – bezpieczeństwem w sieci.

Tym razem nasze wydarzenie organizowaliśmy we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji i Uniwersytetem Jagiellońskim, a skupiliśmy się na ochronie dzieci i młodzieży przed szkodliwymi treściami w sieci. Uczestnicy konferencji – prawie 2500 osób online i stacjonarnie! – usłyszeli, z jakimi niebezpiecznymi materiałami stykają się dziś online dzieci, kim są patoinfluencerzy i dlaczego młodzi się na nich wzorują. Poznali też założenia ustawy o ochronie małoletnich przed treściami szkodliwymi w internecie, a także rozwiązania zagraniczne w tym zakresie.

W trakcie Kongresu nie zabrakło gorących dyskusji i debat, w których poruszane były najbardziej aktualne zagadnienia dotyczące wyzwań dzisiejszej edukacji. Rozmawiano o zagrożeniach w kontekście generowania szkodliwych treści przez sztuczną inteligencję (AI) i podkreślano konieczność kształtowania kompetencji cyfrowych, które będą wsparciem dla młodych w bezpiecznym korzystaniu z technologii.

W tegorocznym Kongresie wzięło udział wielu ekspertów NASK, a także przedstawicieli administracji publicznej – z Polski i krajów Unii Europejskiej, środowiska akademickiego oraz organizacji pozarządowych. Byli z nami m.in.: dr Michał Gramatyka, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji; Marzena Sawicka, dyrektorka Departamentu Telekomunikacji w Ministerstwie Cyfryzacji; Michael Terhörst z Federalnej Agencji Ochrony Dzieci i Młodzieży w mediach (Niemcy); Julia Cooke z Urzędu Komunikacji – Ofcom (Wielka Brytania); Ángel Martín Bautista z Ministerstwa Transformacji Cyfrowej i Służby Publicznej (Hiszpania), Katarzyna Hernandez, dyrektorka Zespołu Edukacji Cyfrowej i Bezpieczeństwa w Sieci w Biurze Rzeczniczki Praw Dziecka; Przemysław Kuna, zastępca dyrektora NASK ds. Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej.

Wszystkie wystąpienia i debaty możecie obejrzeć na naszym kanale na YouTubie, a niedługo w aktualnościach przypomnimy i omówimy każde z nich.

Choć następny Kongres OSE dopiero w drugiej połowie 2025 r., już teraz serdecznie zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu! Tymczasem koniecznie zobaczcie relację z tegorocznej konferencji:

OSEhero – edycje 2023/2024 i 2024/2025

W podsumowaniu nie sposób nie wspomnieć o naszym projekcie dla nauczycieli OSEhero. Rok 2024 był rekordowy dla obu jego edycji – 2023/2024 zakończonej w czerwcu i 2024/2025 rozpoczętej w październiku!

W poprzedniej edycji projektu uczestniczyło aż 1780 osób, z czego 730 uzyskało tytuł OSEhero na kolejne dwa lata szkolne. Tym razem spróbuje tego dokonać 2 tys. nauczycieli ze szkół z każdego województwa w Polsce. Zgłosiło się do nas ponad 1600 kobiet i ponad 500 mężczyzn – nauczycieli wszystkich przedmiotów oraz pedagogów, psychologów, wychowawców świetlicy i bibliotekarzy.

Jakie zadania będą musieli wykonać, aby zdobyć tytuł OSEhero? Wziąć udział w co najmniej jednym szkoleniu i dwóch „spotkaniach przy kawie” oraz zorganizować minimum dwie inicjatywy związane z cyberbezpieczeństwem. Przez cały rok uczestnicy projektu mogą liczyć na wsparcie naszych ekspertów i całej społeczności OSEhero.

– Uczestnicy projektu OSEhero dwoją się i troją, żeby zorganizować jak najciekawsze inicjatywy o cyberbezpieczeństwie dla swoich uczniów i całych lokalnych społeczności, aktywnie uczestniczą w szkoleniach i spotkaniach z ekspertami. Bardzo się cieszymy z ich zaangażowania! Tych najaktywniejszych odwiedzimy w szkołach, a wszystkich – pod koniec roku szkolnego zaprosimy na wyjątkową imprezę, czyli nasz coroczny Zlot OSEhero – mówi Marcin Tomczyk, koordynator projektu OSEhero.

Poznajcie bliżej naszą superbohaterską społeczność – zobaczcie relację ze Zlotu OSEhero 2024 i OSEhero Tour:

O poprzedniej edycji więcej przeczytacie w aktualności „Kończymy kolejną edycję OSEhero!”, a najświeższych informacji o tej obecnej wypatrujcie na stronie ose.gov.pl i osehero.pl.

„Szkoła międzypokoleniowa”

Pod koniec roku uruchomiliśmy rekrutację do pilotażowej edycji projektu „Szkoła międzypokoleniowa” – inicjatywy realizowanej wspólnie przez Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Edukacji Narodowej, minister ds. polityki senioralnej Marzenę Okłę-Drewnowicz i Państwowy Instytut Badawczy NASK. Ma ona na celu otwarcie szkół na zajęcia z udziałem seniorów oraz stworzenie warunków do integracji międzypokoleniowej.

Konkurs „Szkoła międzypokoleniowa” skierowany jest do szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych z całej Polski, które zostały podłączone do Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej lub są w procesie podłączenia. Zadaniem konkursowym będzie przygotowanie warsztatów podnoszących kompetencje cyfrowe seniorów. Zajęcia zostaną zorganizowane pod bacznym okiem Lidera Projektu – nauczyciela wskazanego przez dyrektora szkoły, natomiast uczniowie klas 7–8 szkoły podstawowej i/lub ponadpodstawowej wystąpią w roli pomocników oraz mentorów. Warsztaty mogą być prowadzone w ramach zajęć lekcyjnych lub po ich zakończeniu w szkolnych pracowniach komputerowych, lokalnych klubach seniora lub bibliotekach.

Do udziału w konkursie zgłosiło się niemal 1600 szkół z całej Polski. Cztery szkoły z każdego województwa, a więc łącznie 64 szkoły z najwyższą liczbą punktów, otrzymają nagrody w postaci multimedialnej pracowni komputerowej składającej się z 15 laptopów i zestawów akcesoriów. Dodatkowo Liderzy projektu ze zwycięskich szkół otrzymają karty podarunkowe o wartości 2000 zł do wykorzystania na zakup materiałów edukacyjnych.

Trzymamy kciuki za uczestników, którzy już niebawem zaczną prowadzić warsztaty i budować międzypokoleniowe mosty!

Więcej informacji o projekcie znajdziecie na stronie kompetencjecyfrowe.gov.pl/szkolamiedzypokoleniowa.

OSE w 2025

W zakończonym roku sporo się działo, a nadchodzący zapowiada się równie intensywnie!

– Kolejne materiały edukacyjne, nowe poradniki i kurs e-learningowe, szkolenia dla OSEhero, rozstrzygnięcie konkursu „Szkoła międzypokoleniowa” – obiecujemy, że w 2025 r. nie zabraknie inspirujących materiałów i wydarzeń! Nie możemy jeszcze zdradzać wszystkich szczegółów, ale zachęcamy: śledźcie nas na Facebooku OSE – Ogólnopolska Sieć Edukacyjna, żeby niczego nie przegapić! – mówi Joanna Dębek, kierownik Zespołu Projektów informacyjno-Edukacyjnych w NASK. – Bardzo dziękujemy za kolejny wspólny rok, za wszystkie spotkania, wymiany myśli, za aktywny udział w naszych projektach. Życzymy Wam wszystkiego najlepszego w nowym 2025 r., przede wszystkim – bądźcie cyberbezpieczni! – dodaje.