Technologia VR (ang. virtual reality) towarzyszy nam już od jakiegoś czasu, ale w ostatnich latach jej rozwój znacznie przyspieszył. W konsekwencji wzrosło również wykorzystanie tego typu rozwiązań – w transporcie, motoryzacji, marketingu, ale również… w edukacji.

O co chodzi?

Zacznijmy od wyjaśnienia, na czym polega nowy, cyfrowy świat, który otwiera się przed nami podczas korzystania z VR.

Technologia wirtualnej rzeczywistości pozwala nam przenieść się do środowiska w pełni wygenerowanego komputerowo. Trójwymiarowy obraz sprawia, że wchodzimy w realistyczną symulację, swobodnie się w niej poruszamy, a to wszystko przy całkowitym odcięciu od bodźców z zewnątrz.

Rozszerzona rzeczywistość (AR, ang. augmented reality) to z kolei nakładanie na obraz rzeczywisty elementów wygenerowanych cyfrowo.

Dzięki połączeniu VR i AR możemy wejść w zupełnie inną przestrzeń – nie ruszając się z miejsca. Jedyne czego potrzebujemy to odpowiedni sprzęt: smartfon, konsola lub gogle i kontrolery.

Wydaje Wam się, że to może być ciekawe doświadczenie? Zapewniamy, że tak jest! Pod warunkiem, że będziecie pamiętać o zasadach bezpieczeństwa – to bardzo ważne szczególnie w kontekście dzieci i młodzieży.

Jak to działa?

Technologie VR i AR są już obecne w szkołach, ale nie jest to jeszcze powszechne zjawisko. Jak każda „nowość” budzą one zarówno ekscytację, jak i niepokój. Nauczyciele – jeśli tak właśnie czujecie się przed podjęciem decyzji o włączenie takich rozwiązań do programu zajęć, to zupełnie normalne. A jak się w tym odnaleźć? Na początek – warto poznać więcej szczegółów.

Kluczem do zrozumienia wirtualnej rzeczywistości są trzy pojęcia:

• Immersja – to „zanurzenie”, którego doświadczamy wtedy, kiedy świat wirtualny działa na nasze zmysły podobnie do otaczającej nas rzeczywistości.
• Psychologiczna obecność – to poczucie osobistego zaangażowania w wirtualną sytuację, realnego uczestnictwa w niej.
• Ucieleśnienie – to uczucie znajdowania się w wirtualnym ciele, mające bezpośredni wpływ na odczuwanie prawdziwości danego doświadczenia.

Dotyczą one wszystkich użytkowników wirtualnej rzeczywistości, ale w przypadku najmłodszych uczniów należy zwracać szczególną uwagę na to, jak reagują na nowe doświadczenie.

Byle bezpiecznie

Jak zawsze – w przypadku korzystania z nowych technologii i nie tylko – kluczowe powinno być bezpieczeństwo. Jeśli zdecydujecie się na korzystanie z VR i AR w swoich szkołach, koniecznie weźcie to pod uwagę.

Najważniejsza zasada: tego typu narzędzia mogą być używane dopiero od 12–13 roku życia. Pamiętajcie o tym. Badania pokazują, że im młodsze dziecko, tym większe ryzyko uznania doświadczeń wirtualnych za rzeczywiste. To zjawisko ma nawet swoją nazwę. Określa się je efektem make-believe, pochodzącym od określenia zabaw dzieci, w których naśladują one rzeczywistość. A doświadczenia w VR są bardzo rzeczywiste, dlatego zwracajcie szczególną uwagę na to, aby wykorzystywane treści były dostosowane do wieku dzieci.

Dodatkowo zanurzenie w cyfrowej rzeczywistości daje wiele frajdy, ale może też stać się źródłem nieprzyjemnych odczuć, takich jak ból lub zawroty głowy, mdłości czy zmęczenie. Dlaczego tak się dzieje? Chodzi tutaj o sprzeczność pomiędzy bodźcami wzrokowymi a odczuciami z ciała. Mówimy w końcu o sytuacji, w której nie ruszając się z krzesła, odbywamy jednocześnie intensywną podróż.

Zachowajcie czujność. Nie zapominajcie o tym, że dzieciom zdecydowanie trudniej niż dorosłym jest czasem zauważyć i zgłosić swój dyskomfort. Dlatego obserwujcie uważnie swoich uczniów. A zanim zdecydujecie się na skorzystanie z VR i AR na lekcji – porozmawiajcie o tym z nimi. Zwróćcie uwagę na sytuacje i odczucia, które mogą się przydarzyć, a także na konieczność informowania o potencjalnych zagrożeniach.

Ograniczcie też tę aktywność do krótkich, maksymalnie kilkunastominutowych, sesji – wzrok w goglach VR męczy się podobnie jak w przypadku korzystania z każdego innego urządzenia cyfrowego.

Kolejny bardzo ważny element to zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego. Przenosząc się do wirtualnej rzeczywistości, przestajemy kontrolować otoczenie. Uczeń nie zobaczy, że przed nim jest ławka, ściana lub inne dziecko. Dlatego odpowiednie zabezpieczenie przestrzeni jest tak istotne.

Przed wykorzystaniem VR-u w klasie porozmawiajcie też z rodzicami. Dopytajcie o ewentualne przeciwskazania – jednym z nich może być nadwrażliwość na bodźce świetlne, np. epilepsja.

A jeśli chcecie dowiedzieć się jeszcze więcej na ten temat, polecamy nasz bezpłatny poradnik dla nauczycieli „Bezpiecznie w wirtualnej rzeczywistości”. Korzystajcie!