Wiedza o hasłach na litery „K” i „L” nadrobiona? Świetnie! Dziś mamy dla Was następną garść informacji z zakresu cyberbezpieczeństwa i nowych technologii. Sprawdźcie, czym są mowa nienawiści, media społecznościowe oraz inne ciekawe zagadnienia na literę „M”. Usiądźcie wygodnie i zaczynamy!

Malware                                                                                                  

To hasło z pewnością nie powinno kojarzyć się Wam pozytywnie – malware to złośliwe oprogramowanie, mogące przysporzyć nie lada kłopotów. Termin pochodzi od angielskich słów „malicious” (złośliwy) oraz „software” (oprogramowanie) i oznacza programy komputerowe, których celem jest wykonywanie szkodliwych działań, np. przejęcie kontroli nad urządzeniem ofiary czy kradzież danych, haseł bądź plików. Przykładami malware są m.in. wirusy, trojany, rootkit, oprogramowanie szyfrujące, robaki, keyloggers.

Złośliwe oprogramowanie może zaatakować niemal każde urządzenie – smartfony, komputery, kamery, pendrive, a nawet inteligentne urządzenia domowe, takie jak wideodomofony, sprzęt RTV – telewizory, AGD – lodówki, pralki. Niestety, im więcej sprzętów ofiary uda się cyberprzestępcom zainfekować, tym bardziej odczuje ona negatywne konsekwencje ich działania.

Aby chronić się przed malware, powinniśmy pamiętać o kilku ważnych zasadach, m.in. bieżącej aktualizacji oprogramowania i antywirusa, pobieraniu aplikacji i programów tylko z wiarygodnych źródeł, nieklikaniu w podejrzane linki i załączniki (np. otrzymane w e-mailu, SMS-ie), regularnym tworzeniu kopii zapasowych.

O malware oraz przeciwdziałaniu temu zagrożeniu dowiecie się więcej z biuletynu „OUCH! – Ochrona przed złośliwym oprogramowaniem” oraz naszego kursu e-learningowego „Miękkie aspekty bezpieczeństwa w internecie”.

Media społecznościowe

Kto z nas z nich nie korzysta? W końcu to właśnie one są dla wielu internautów główną aktywnością online. Dzięki nim nawiązujemy i podtrzymujemy relacje, docieramy do informacji, dzielimy się swoimi opiniami lub wydarzeniami z życia.

Media społecznościowe (ang. social media, SM) to środki przekazu wykorzystujące technologie internetowe i mobilne, które pozwalają na komunikację na dowolną skalę. W odróżnieniu od tradycyjnych mediów (np. telewizji czy radia) social media nie tylko umożliwiają odbiór wiadomości, ale też dwukierunkową komunikację, np. w komentarzach. Nie musimy więc być tylko biernymi odbiorcami, ale możemy też reagować na to, co publikują inni, oraz sami być twórcami przekazów.

Istnieje wiele form mediów społecznościowych, a tych – co łatwo się domyślić – ciągle przybywa! Pamiętajmy jednak, że choć spędza się z nimi bardzo przyjemnie czas, to ich nadmierne użytkowanie może nas narażać na zagrożenia, takie jak: FOMO i nadużywanie nowych technologii, dezinformację, przejęcie profilu czy kradzież tożsamości.

Jak bezpiecznie korzystać z mediów społecznościowych i rozmawiać o nich z uczniami? Odpowiedzi znajdziecie w materiałach zamieszczonych na OSE IT Szkole! Zajrzyjcie np. do webinaru „Dzieci i młodzież a media społecznościowe” oraz poradnika „Media społecznościowe w szkole”. Przeczytajcie też koniecznie nasze aktualności: „Bezpieczne media społecznościowe”, „Bezpieczni w sieci z OSE: trolling w mediach społecznościowych”.

Menedżery haseł

Bezpieczne i  unikalne hasła są ważne – to już na pewno wiecie – ale co zrobić, by spamiętać je wszystkie? Hasło do poczty, mediów społecznościowych, bankowości internetowej czy gier mobilnych: sami przyznajcie, że jest tego wiele. Pomocą w zapamiętaniu Waszych szyfrów mogą być właśnie menedżery haseł.

Na jakiej zasadzie działają? Takie aplikacje mają za zadanie przechowywać hasła w szyfrowanej bazie, dzięki czemu są one bezpieczne, a my nie musimy pamiętać ich wszystkich – wystarczy znać tylko jedno hasło, które umożliwia logowanie się do menedżera. Programy tego typu oferują również pomoc w wygenerowaniu hasła, a często umożliwiają też jego automatyczne wpisanie. Menedżery haseł mogą być wbudowane w przeglądarkę lub działać w chmurze.

Więcej na ten temat znajdziecie w biuletynie „OUCH! – Menedżer haseł”. Zapoznajcie się też z naszą aktualnością „Silne hasło to podstawa!” i sprawdźcie swoją wiedzę na temat tworzenia bezpiecznych haseł.

mLegitymacja

Waszym uczniom lub dzieciom często zdarza się zapomnieć zabrać legitymację szkolną? Może to być szczególnie kłopotliwe podczas kupowania biletu do kina lub na pociąg. Mamy na to proste rozwiązanie! mLegitymacja to legitymacja szkolna dostępna w smartfonie, dzięki czemu można mieć ją zawsze przy sobie. Z tego bezpłatnego, bezpiecznego i nowoczesnego narzędzia korzysta już wielu uczniów z całej Polski. mLegitymacja jest łatwa w obsłudze i co najważniejsze – uprawnia do tych samych ulg i zwolnień z opłat, co papierowa wersja dokumentu.

Co szkoła powinna zrobić, aby uczniowie mogli korzystać z bezpłatnej elektronicznej legitymacji? W przypadku, jeśli placówka została już podłączona do internetu OSE, wystarczy wypełnić dokumenty dostępne na portalu Moje OSE. Jeśli nie – na stronie ose.gov.pl należy wejść w zakładkę Przyłącz się > Lista szkół mLegitymacja i postępować zgodnie z instrukcją zamieszczoną w zakładce mLegitymacja. Do udziału w programie placówkę może zgłosić dyrekcja szkoły.

Elektroniczna legitymacja dla uczniów to jednak nie wszystko – swoją wirtualną wersję dokumentu mogą mieć również studenci! Sprawdźcie, jak uczelnia może dołączyć do projektu mLegitymacja studencka.

mLegitymacje szkolna i studencka są częścią aplikacji mObywatel, którą możecie pobrać na smartfon z systemem operacyjnym Android lub iOS.

Dowiedz się więcej o projekcie mLegitymacja szkolna

mOchrona

Coraz młodsi użytkownicy korzystają z internetu, gdzie mogą być narażeni na wiele cyberzagrożeń, m.in. zetknięcie ze szkodliwymi treściami czy nadużywanie nowych technologii. mOchrona to bezpłatna aplikacja kontroli rodzicielskiej stworzona w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE). Pomaga rodzicom w zapewnianiu dzieciom bezpieczeństwa w sieci oraz diagnozowaniu potencjalnych problemów i zagrożeń, a co za tym idzie – szybszym reagowaniu na pojawiające się niebezpieczeństwa.

Aplikacja działa poprzez połączenie (sparowanie) urządzeń rodzica i dziecka, dzięki czemu ułatwia stałą opiekę nad najmłodszymi użytkownikami sieci. mOchrona wspiera ustalanie reguł dotyczących korzystania z urządzeń cyfrowych. Umożliwia wprowadzenie ustawień, które pomogą zminimalizować ryzyko kontaktu ze szkodliwymi treściami w internecie – rodzic może na sprzęcie dziecka m.in. blokować wybrane kategorie stron i aplikacji czy weryfikować czas, jaki spędza ono online.

Apka jest łatwa w obsłudze i zapewnia rodzicom dostęp do stale aktualizowanych treści edukacyjnych, dotyczących zasad bezpiecznego korzystania przez dzieci z internetu. Pobierz aplikację już dziś!

Więcej informacji na temat aplikacji OSE znajdziecie w zakładce „mOchrona”. Przeczytajcie również nasz wywiad z ekspertką NASK Kingą Karelus: „5 pytań o… aplikację mOchrona”.

Mowa nienawiści

Dowiedzieliście się już, czym jest hejt i cyberprzemoc – dziś przybliżmy kolejne przykre i negatywne hasło – mowa nienawiści (ang. hate speech). To każda forma wypowiedzi, która znieważa, pomawia bądź rozbudza nienawiść wobec jakiejś osoby lub grupy. Takie negatywne i bolesne wypowiedzi wpływają na rozpowszechnianie się uprzedzeń i dyskryminacji ze względu na różne cechy, m.in.: rasę (rasizm), pochodzenie etniczne (ksenofobia), narodowość (szowinizm), czy wyznanie (antysemityzm, chrystianofobia, islamofobia).

Pamiętajcie, że według polskiego prawa treści propagujące rasizm i ksenofobię są nielegalne, a rozpowszechnianie ich w sieci jest karalne. W sytuacji gdy zetkniemy się z takim materiałem w internecie, powinniśmy zgłosić ten fakt do zespołu Dyżurnet.pl. Można to zrobić: za pomocą formularza, na adres mailowy: dyzurnet@dyzurnet.pl lub pod numerem telefonu 801 615 005.

To już wszystkie hasła na dziś. W przyszły poniedziałek zapraszamy Was na kolejny odcinek naszego cyberbezpiecznego alfabetu – tym razem przybliżymy zagadnienia na literę „N”!