W poprzednim tygodniu w naszej serii „Lekcja o cyberbezpieczeństwie” przypomnieliśmy Wam scenariusz zajęć do wykorzystania z najmłodszymi uczniami, dziś mamy coś dla nieco starszych: czwarto-, piąto- i szóstoklasistów. Zachęcamy – razem z Profesorem i N@tką wytłumaczcie im, że nie wszystkie informacje na nasz temat powinny trafiać do internetu.

Profesor i N@tka przewodnikami w sieci

Znacie nasz kurs e-learningowy „Profesor i N@tka, czyli jak mądrze korzystać z internetu”? Poruszamy w nim ważne tematy dotyczące cyberbezpieczeństwa, takie jak znajomości online, netykieta, negatywne skutki nadużywania urządzeń cyfrowych i internetu czy zasady bezpiecznego korzystania z aplikacji mobilnych. Uczniowie klas 4–6 szkół podstawowych dowiedzą się z niego też, jak unikać pułapek w sieci, jak stać się odpowiedzialnym internautą, jak rozpoznawać szkodliwe treści online oraz jak lepiej zadbać o swoją higienę cyfrową.

Bohaterami kursu są Profesor Enterowski i ciekawska małpka N@tka – to właśnie oni w każdym z siedmiu modułów e-kursu przybliżają najważniejsze zagadnienia związane ze światem internetu. Być może wydadzą Wam się znajomi – głosu naszym bohaterom użyczyli bowiem znani i lubiani aktorzy: Paweł Małaszyński i Maja Oświecińska.

Po pierwsze: prywatność w sieci

Tematem pierwszego modułu kursu jest prywatność w sieci. Profesor i N@tka tłumaczą, że każde działanie w internecie tworzy nasz portret. Jak opisywać siebie online? Na co uważać – jakie informacje na swój temat publikować w sieci, a jakie lepiej zachować dla siebie? Co zrobić przed udostępnieniem swojego zdjęcia? Uczestnicy kursu poznają odpowiedzi na te i inne pytania.    

Rozwiązując interaktywne zadania, uczniowie spróbują stworzyć swój cyfrowy portret, a także nauczą się odróżniać informacje, które można publikować online, od tych, których lepiej nie ujawniać.

Profesor i N@tka wskażą dzieciom także trzy zasady publikowania zdjęć online:

1. Zdjęcie konkretnej osoby możesz umieścić tylko wtedy, gdy się na to zgodzi – zapytaj ją o pozwolenie i pokaż, gdzie chcesz umieścić zdjęcie.
2. Jeśli umieszczasz swoje zdjęcie, najlepiej będzie, gdy wybierzesz takie, na którym nie widać Cię dokładnie. Koniecznie spójrz na to, co znajduje się na zdjęciu. Jeśli ktoś może rozpoznać, gdzie mieszkasz i jakie masz przedmioty w domu – lepiej zrezygnuj i nie wrzucaj tego zdjęcia.
3. Nigdy nie umieszczaj zdjęcia z basenu czy z plaży, na którym nie masz kompletnego ubrania. Ktoś może posłużyć się tym zdjęciem i przysporzyć Ci wielu powodów do zmartwień.

Dlaczego warto poruszać te tematy z uczniami? W dzisiejszych czasach, gdy tak wiele sfer naszego życia przeniosło się do internetu, coraz ważniejsza jest świadomość, że wszystkie działania w sieci zostawiają cyfrowy ślad. Często są to informacje, których z pewnością nie przekazalibyśmy przypadkowym osobom – dane wrażliwe, historia przeglądania, lokalizacja. Co więcej, istnieje wiele firm, które obserwują nasze zachowania w sieci. Na podstawie tych aktywności budują profile, dzięki którym mogą precyzyjnie kierować do nas treści reklamowe. Informacje te są także zbierane i sprzedawane do użytku kolejnym firmom.

Lekcja prywatności

Zachęcamy do rozszerzenia treści przedstawionych w kursie i szczegółowego omówienia ich z uczniami. Wykorzystajcie w tym celu scenariusz do pierwszego modułu kursu „Przygody Profesora i N@tki, czyli jak mądrze korzystać z internetu” – „Pokaż siebie”.

Porozmawiajcie o tym, że nie wszystkie informacje na swój temat warto (wręcz: nie wszystkie się powinno) zamieszczać w internecie. Chociaż sieć daje ogromne możliwości wyrażania siebie, warto zastanowić się dwa razy, zanim zamieścimy tam prywatne informacje czy zdjęcia. Na szczęście „własny portret online” można stworzyć bez podawania poufnych danych!

Podczas zajęć na podstawie naszego scenariusza zaproponujcie uczniom trzy zadania, dzięki którym dowiedzą się, jak budować swój wizerunek w sieci i czym grozi udostępnianie zbyt wielu prywatnych informacji na swój temat. Przypomnijcie, że:

• Nie każda osoba, którą możemy spotkać w internecie, jest naszym przyjacielem. Jeśli umieścimy w sieci poufne informacje o sobie, ktoś może je wykorzystać przeciwko nam.
• Niektóre informacje nigdy nie powinny pojawić się w sieci – to np. nazwisko, adres zamieszkania, zdjęcia innych osób dodane bez ich wiedzy i zgody.
• Przy publikowaniu własnych zdjęć trzeba być bardzo ostrożnym. Jeśli chcemy umieścić je w sieci, powinniśmy wybrać takie, które nie przedstawiają nas dokładnie.

Pamiętajcie: bycie całkowicie anonimowym w sieci jest praktycznie niemożliwe, jednak kształtowanie zdrowych cyfrowych nawyków pomoże uczniom lepiej chronić ich prywatność!