Cyfrowa codzienność młodych ludzi coraz mocniej rozmija się z wyobrażeniami dorosłych. Pokazuje to raport „Nastolatki” z największego i najbardziej kompleksowego cyklicznego badania dotyczącego cyfrowego życia młodzieży w Polsce, realizowanego od ponad dekady przez Państwowy Instytut Badawczy NASK. Dane zebrane w najnowszej edycji ponownie otwierają przestrzeń do dyskusji o tym, jak naprawdę wygląda online’owa rzeczywistość uczniów i co możemy zrobić, by lepiej ich wspierać.

Smartfon od dziecka i pięć godzin dziennie w sieci

Z raportu wynika, że większość dzisiejszych absolwentów szkół podstawowych dostała swoje pierwsze smartfony przed ukończeniem 8. roku życia. To oznacza, że młodzi w sieci są obecni przez większość dzieciństwa – często bez przygotowania do czekających tam wyzwań. Później korzystanie z internetu staje się codziennością: nastolatki spędzają online średnio 5 godzin (bez jednej minuty) dziennie w dni powszednie oraz 5 godzin i 16 minut w weekendy. Choć to mniej niż wykazała poprzednia edycja badania z 2022 r., te statystyki nadal budzą niepokój.

Najbardziej alarmujące są jednak rozbieżności między tym, co deklarują nastolatki, a tym, co sądzą rodzice o czasie spędzanym przez młodych w sieci. Dorośli często nie wiedzą, w jakim stopniu internet i urządzenia ekranowe pochłaniają ich dzieci, a także jakie treści konsumują i jakie aktywności podejmują młodzi internauci.

Cyberprzemoc, normalizacja ryzyka i sztuczna inteligencja

O czym dowiecie się z raportu?

Okazuje się, że co trzeci nastolatek doświadcza przemocy online, a prawie połowa z nich nie podejmuje żadnych działań, by się bronić. Jeszcze bardziej niepokojące jest to, że część młodych (17%) nie potrafi już rozpoznać, czy spotkała ich cyberprzemoc – traktują agresywne zachowania w sieci jako coś powszedniego.

Do tego dochodzą inne ryzykowne zjawiska:

  • ponad 25% nastolatków otrzymuje nagie lub półnagie zdjęcia,
  • co dziewiąty umawia się offline z dorosłym poznanym w internecie,
  • co trzeci chłopiec brał udział w internetowych wyzwaniach,
  • co czwarty młody użytkownik oglądał patostreamy,
  • średni wiek pierwszego kontaktu z pornografią wynosi 11 lat i 3 miesiące, a jedna trzecia tych, którzy oglądają takie treści, robi to regularnie.

Nowością w raporcie jest analiza korzystania ze sztucznej inteligencji. Aż 70% uczniów miało kontakt z narzędziami sztucznej inteligencji (AI, ang. artificial intelligence), najczęściej z ChatemGPT, CapCut i Character AI. Nastolatki wykorzystują je do nauki, odrabiania prac domowych, ale też dla rozrywki czy zabicia nudy. Jednocześnie świadomość zagrożeń, np. deepfake’ów, jest wśród nich bardzo niska.

Zmienia się też sposób korzystania z internetu w celach edukacyjnych. Wikipedia i Google tracą popularność, młodzi coraz chętniej sięgają po AI. To pokazuje rosnącą lukę między cyfrowymi kompetencjami uczniów a narzędziami wykorzystywanymi w edukacji.

Co dalej?

„Nastolatki” pokazują, że młodzi ludzie dorastają w cyfrowym świecie, często bez odpowiedniego wsparcia i ochrony. Badanie sugeruje jasno: potrzebna jest długofalowa praca na rzecz bezpieczeństwa i dobrostanu cyfrowego młodych użytkowników internetu. Dzięki temu rodzice i nauczyciele nauczą się podejmować świadome decyzje, które realnie poprawią sytuację dzieci i młodzieży.

Raport stawia przed dorosłymi pytanie, które nie może pozostać bez odpowiedzi: czy naprawdę znamy cyfrowy świat naszych dzieci – i czy jesteśmy gotowi im w nim towarzyszyć?

Zachęcamy do lektury raportu „Nastolatki” wraz z suplementem. Na pewno będziemy się do nich odwoływać jeszcze wielokrotnie!

Inne aktualności

Zobacz więcej

Dzień Cyfrowych Możliwości – już 11 października w Łodzi!

01.10.2025

Zabawy z robotami, przygody w wirtualnej rzeczywistości, strefa eksperymentowania STEM – to tylko wybrane atrakcje, jakie przygotowano dla dzieci w ramach Dnia Cyfrowych Możliwości. To bezpłatne wydarzenie edukacyjne odbędzie się już 11 października 2025 r. w Zatoce Sportu Politechniki Łódzkiej.

Higiena Cyfrowa 2025 – zgłoś szkołę do projektu

24.09.2025

Państwowy Instytut Badawczy NASK wraz z Fundacją Orły Sportu zapraszają szkoły podstawowe do udziału w projekcie Higiena Cyfrowa 2025, finansowanym ze środków Ministerstwa Cyfryzacji. W ramach programu organizowane będą zajęcia z bezpieczeństwa w sieci i wychowania fizycznego dla uczniów z klas IV–VIII.

Temat lekcji: programowanie

17.09.2025

Nowy rok szkolny to nowe wyzwania. A może tak przeprowadzić lekcję inną niż wszystkie? Programowanie na dywanie lub online – mamy dla Was bezpłatne kursy dla młodszych i starszych uczniów!

Kursy wybrane dla Ciebie

Wybierz poziom edukacyjny i sprawdź spersonalizowane rekomendacje kursów.