Jeśli na bieżąco śledzicie nasze aktualności, to już na pewno wiecie, że co poniedziałek i środę czekają na Was kolejne odcinki naszej nowej serii „ABC cyberbezpieczeństwa”. Prezentujemy w niej ułożone alfabetycznie pigułki wiedzy dotyczące bezpieczeństwa w sieci, wirtualnego świata czy kształtowania zdrowych cyfrowych nawyków.

Za nami już hasła rozpoczynające się na litery A i B – jeśli jeszcze nie zapoznaliście się z nimi, to koniecznie zajrzyjcie do aktualności: „ABC cyberbezpieczeństwa: A”, „ABC cyberbezpieczeństwa: B”.

Mamy poniedziałek, więc czas na kolejny odcinek – hasła na literę C, czyli: CERT Polska, chmura, clickbait, CRP (stopień alarmowy), cyberprzemoc i cyberstalking. Zaczynamy!

CERT Polska

O tym, jak niebezpieczne i nieprzyjemne w skutkach potrafią być incydenty w sieci, przekonało się już wielu użytkowników nowych technologii. Gdzie zgłosić niebezpieczną domenę wyłudzającą pieniądze, podejrzane SMS-y i e-maile, złośliwe oprogramowanie lub fałszywy sklep internetowy? Z pomocą przychodzi CERT Polska (Computer Emergency Response Team Polska) – czyli zespół reagowania na incydenty działający w strukturach NASK – Państwowego Instytutu Badawczego.

Do zadań CERT Polska należą m.in.: monitorowanie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i incydentów na poziomie krajowym, reagowanie na otrzymane zgłoszenia, wydawanie komunikatów o zidentyfikowanych niebezpieczeństwach, współpraca z podobnymi jednostkami na całym świecie czy prowadzenie działań z zakresu budowania świadomości w obszarze cyberbezpieczeństwa. Od 2018 r. zespół CERT Polska realizuje część zadań CSIRT NASK.

Dowiedz się więcej o CERT Polska i sprawdź, jak zgłosić incydent bezpieczeństwa.

Chmura

Choć ta nazwa przywołuje na myśl głównie meteorologiczne skojarzenia, to w kontekście internetu i nowych technologii jako chmurę rozumiemy przestrzeń w sieci, w której są przechowywane i zarządzane dane przez dostawcę usługi. Taka wirtualna przestrzeń pozwala m.in. na tworzenie backupu, czyli kopii zapasowych cyfrowych zasobów.

Więcej informacji w biuletynie „OUCH! – Bezpieczne przechowywanie danych w chmurze”

Clickbait

Czy zdarzyło się Wam kiedyś wejść w artykuł tylko z powodu sensacyjnego tytułu lub miniaturki, która wyolbrzymiała faktyczną treść materiału bądź w ogóle do niej nie pasowała? Jeśli tak, to zetknęliście się z clickbaitem. Wyrażenie to powstało z połączenia angielskich słów „click” (kliknięcie) i „bait” (przynęta). Celem clickbaitów jest wyróżnienie się w morzu innych konkurencyjnych doniesień medialnych i skuteczne przyciągnięcie uwagi użytkownika, który – zachęcony zaskakującym przekazem – wejdzie w dany artykuł. Uwaga! Niektóre clickbaity mogą wpływać na szerzenie się w sieci dezinformacji! 

Przeczytaj nasze aktualności i dowiedz się, czym jest dezinformacja oraz jak chronić się przed manipulacją w sieci: „Bezpieczni w sieci z OSE: fake newsy” oraz „Zanim uwierzysz, sprawdź!”

CRP (stopień alarmowy)

W ostatnim czasie często słyszymy w mediach nazwę „Stopień CHARLIE-CRP”. Już śpieszymy z wyjaśnieniami. Termin ten jest związany z cyberbezpieczeństwem kraju. Stopnie alarmowe CRP zostały określone w ustawie o działaniach antyterrorystycznych i zostają wprowadzane w sytuacjach, gdy pojawia się wzmożone zagrożenie w cyberprzestrzeni. Wyróżniamy cztery stopnie alarmowe CRP: pierwszy stopień CRP (ALFA-CRP), drugi CRP (BRAVO-CRP), trzeci CRP (CHARLIE-CRP) i czwarty CRP (DELTA-CRP).

Każdego dnia powinniśmy pamiętać o zachowaniu bezpieczeństwa w sieci – a w sytuacjach, gdy zostanie wprowadzony któryś stopień alarmowy CRP, czujność warto jeszcze dodatkowo wzmocnić.

Dowiedz się więcej o stopniach alarmowych CRP

Zapoznaj się z rekomendacjami CERT Polska w związku ze zwiększonym zagrożeniem w cyberprzestrzeni wywołanym sytuacją w Ukrainie

Cyberprzemoc

Internet przynosi nam wiele korzyści, ale może też narażać na niebezpieczeństwa. Jednym z nich jest cyberprzemoc, czyli agresywne zachowania lub działania w sieci. Zjawisko to inaczej określane jest jako cyberbulling, dręczenie, nękanie bądź prześladowanie w internecie. Cyberprzemoc może przybierać różne formy (np. agresji słownej, upubliczniania upokarzających zdjęć i filmów, wykluczenia z grona wirtualnych znajomych, szantażu). Rozprzestrzenia się szybko, a jej sprawcy niestety zwykle czują się anonimowi. Nie zapominajmy, że agresja w sieci jest tak samo szkodliwa, jak ta w świecie realnym i może nieść za sobą przykre konsekwencje.

Przeczytaj materiały na temat cyberprzemocy, które zebraliśmy w aktualności „Niebezpieczne zjawiska w internecie: cyberprzemoc w szkole”

Cyberstalking

Internetowa odmiana stalkingu, która polega na nękaniu drugiej osoby w sieci (np. przy wykorzystaniu serwisów społecznościowych czy komunikatorów). Ten rodzaj cyberprzemocy może mieć swoje źródło zarówno w świecie online, jak i offline.

Cyberstalkingiem określamy m.in. nękanie poprzez wielokrotne wysyłanie komuś w sieci lub przy użyciu urządzeń cyfrowych niechcianych materiałów i informacji, cyberdręczenie, kradzież tożsamości, nielegalny monitoring, śledzenie, rozsyłanie w imieniu innej osoby – ale wbrew jej woli – wiadomości. Działania stalkera wywołują u ofiary nieprzyjemne uczucia – strach, panikę, wstyd i poczucie winy.

Więcej na temat stalkingu oraz procedur reagowania znajdziecie w poradniku „Bezpieczeństwo online w szkołach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej” – część 2

A kolejny odcinek naszego cyberbezpiecznego alfabetu już w środę!