Nastolatkowie w sieci podejmują się różnych aktywności, nie zawsze - z perspektywy osoby dorosłej - dla nich bezpiecznych. To na Was – rodzicach i nauczycielach – spoczywa odpowiedzialność ostrzegania ich przed zagrożeniami związanymi z uczestnictwem w świecie online. Pisaliśmy o tym w poprzednich artykułach naszego cyklu. Jeśli jeszcze nie wiecie, czym jest FOMO, kiedy gaming staje się realnym zagrożeniem, jakie środki zaradcze stosować, aby chronić Wasze dzieci oraz uczniów przed szkodliwymi treściami czy cyberprzemocą – zachęcamy do lektury! Dziś dowiecie się, dlaczego młodzi ludzie tak chętnie spędzają czas w świecie online.

Nowy styl życia

Bycie online stało się integralną częścią naszego życia, niezależnie od wieku użytkownika internetu: praca, rozwijanie zainteresowań, nauka języków, korepetycje, zakupy – wszystko stało się prostsze i możliwe do wykonania z zacisza własnych czterech kątów. Nie dziwi więc fakt, że czas przed ekranami we wszystkich grupach wiekowych w ciągu ostatnich lat znacznie się wydłużył. Jak wynika z raportu NASK „Nastolatki 3.0” z 2021 roku, polski nastolatek wpatrywał się w ekran około 12 godzin na dobę, przy czym częściowo spowodowane to było lekcjami zdalnymi. Mimo że uczniowie wrócili już na stałe do szkół, przyzwyczajeń związanych z nowoczesnymi technologiami nie jest się tak łatwo wyzbyć. Atrakcyjny świat internetu daje nieskończone możliwości: nauka, rozwijanie pasji, rozrywka dostępna w każdym miejscu i w każdej chwili, stały kontakt ze znajomymi – to tylko niektóre z nich.

Świadomy opiekun = świadome dziecko

Przed Wami stoi trudne zadanie nauki utrzymania przez młodych zdrowej równowagi między światem online i offline. Starajcie się, by czas spędzany przed smartfonem, tabletem czy komputerem służył nie tylko rozrywce – był wartościowy, a przede wszystkim stał się podstawą budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu. Jak wynika ze wspomnianego raportu - rodzice często nie zdają sobie sprawy nie tylko z tego, ile czasu ich dzieci spędzają w internecie, ale przede wszystkim z tego, z jakimi zagrożeniami się tam spotykają. Prawie 75% rodziców badanych nastolatków twierdzi, że ich dzieci nie spotkały się z cyberprzemocą, tymczasem brak bezpośredniego doświadczenia agresji deklaruje 56,2% nastolatków. Zaledwie co czwarty nastolatek wyraził chęć szukania pomocy w przypadku doświadczenia przemocy w sieci wśród opiekunów i rodziców. Natomiast w grupie rodziców za takim rozwiązaniem problemu opowiedziała się większość – 69,1%. Tak duża różnica wynika z braku lub słabej jakości komunikacji na tym polu. Dlatego tak często podkreślamy, jak istotne jest spędzanie czasu razem – również w internecie, podejmowanie trudnych tematów związanych z bezpieczeństwem w sieci, a także zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób dziecko korzysta z nowych technologii.

Pytajcie o to, jakie treści ciekawią Wasze dzieci, wypracujcie ścieżkę, która ułatwi porozumienie. Warto zastanowić się nad wspólnymi zainteresowaniami online, być może właśnie takie działanie pozwoli znaleźć wspólny język w wirtualnym świecie.

Czego od internetu oczekują młodzi użytkownicy?

Młodzi chcą nie tylko uczestniczyć w świecie online, ale chcą go także tworzyć. Prawie co trzeci nastolatek ma w planach pracę w zawodzie związanym z internetem i technologiami cyfrowymi (31,3 proc. respondentów - „Nastolatki 3.0”).

Przyjrzyjmy się zatem młodym twórcom i temu, jak oni postrzegają udział w świecie wirtualnym. Wielu z nich uważa, że działania online inspirują aktywność offline i odwrotnie. Wynika to z tego, że sfera online i offline w ich odbiorze przenikają się wzajemnie. Młodzi czerpią z nowych technologii pełnymi garściami, najczęściej z chęci samorozwoju – tak wynika z badania „Pozytywny internet i jego młodzi twórcy” pod redakcją Jacka Pyżalskiego.

Aktywność online przynosi ogromną satysfakcję, nawiązywanie bliskich relacji z odbiorcami, budowanie własnej niezależności. Trudno się nie zgodzić, że to niezwykle kusząca wizja dla nastolatków. Z drugiej jednak strony internet to też poważne zagrożenia, jak cyberprzemoc, z których często młodzi nie zdają sobie sprawy. Z badań wynika, że młodzież wciąż oczekuje od internetu przede wszystkim rozrywki, najczęściej pod postacią krótkich materiałów wideo publikowanych w social media czy gier umożliwiających wspólne przeżywanie przygód. Zupełnie inaczej niż dorośli postrzega podział świata wirtualnego i realnego. Właściwie dla większości młodych ten podział nie istnieje, a oba te światy wzajemnie się przenikają, zacierając granice. Odnalezienie porozumienia w tej kwestii może okazać się kluczowe w procesie akceptacji różnic dzielących pokolenie, które z internetem miało do czynienia już w dorosłym życiu a tym, które światem wirtualnym otoczone jest właściwie od narodzin. 

Więcej informacji na temat zachowań polskich nastolatków w internecie i opinii młodych na temat sieci znajdziecie tu:

• Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów – 2021 r.
• Pozytywny internet i jego młodzi twórcy dobre i złe wiadomości z badań jakościowych