Już niedługo w kalendarzu nietypowe święto – Dzień CAPS LOCKA (22 października). Czy można wyobrazić sobie lepszą okazję do zorganizowania zajęć dotyczących netykiety i stworzenia z uczniami kodeksu uprzejmego internauty? Podpowiadamy, o czym pamiętać w wirtualnej komunikacji, i przypominamy zasady internetowego savoir-vivre’u.

Netykieta, czyli kilka słów o grzeczności w sieci

Reguły porozumiewania się z innymi za pośrednictwem komunikatorów, e-maili, mediów społecznościowych, forów i czatów określa się mianem netykiety. To niepisany zbiór zasad dotyczących dobrych zachowań w internecie. Wynikają one z ogólnych norm znanych z relacji międzyludzkich w świecie offline, co oznacza, że w sieci także obowiązują nas kultura osobista, dobre maniery i szacunek do innych – tak jak „w realu”.

Najprościej rzecz ujmując, netykieta tworzy ramy komunikacji dla określonej społeczności w internecie. Stosowanie się do jej zasad pomaga zapobiegać np. mowie nienawiści, hejtowi i innym przykrym zjawiskom w sieci. Przypominając zasady internetowego savoir vivre’u, warto zwracać uczniom uwagę, że po drugiej stronie ekranu jest drugi człowiek, którego łatwo możemy obrazić lub zranić.  

Czy skoro reguły netykiety nie zostały nigdzie skodyfikowane, musimy się liczyć z konsekwencjami, gdy nie będziemy ich stosować? Tak, za nieprzyjazne, szkodliwe zachowania możemy np. zostać wykluczeni z jakiejś wirtualnej grupy lub zablokowani przez administratora, możemy też stracić dostęp do jakiejś usługi.

Kodeks uprzejmego internauty

Zachęcamy, byście razem z uczniami przygotowali ściągawkę z netykiety, która pomoże Wam rozmawiać na temat właściwych zachowań w sieci. Jakie punkty mogą się na niej znaleźć?

1. Traktuj ludzi w internecie tak, jak sam chcesz być traktowany. Szanuj ich, nie obrażaj i nie poniżaj.
2. Stosuj się do regulaminu danego portalu, forum czy czatu. Przeczytaj dokładnie zasady ustalone przez administratorów danej grupy i zawsze staraj się ich przestrzegać.
3. Nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Jeśli to robisz, jesteś trollem! Pamiętaj: nie warto wdawać się w bezsensowne dyskusje, często lepiej po prostu odpuścić.
4. Nie udostępniaj cudzych zdjęć i tekstów – zawsze wskazuj autora materiału, z którego korzystasz. W przeciwnym razie kradniesz czyjąś własność intelektualną.
5. Zwracaj uwagę na to, co lajkujesz i podajesz dalej. Nie chcesz chyba „lubić” postów, które są krzywdzące dla innych?
6. Uważaj na fałszywe informacje i staraj się nie upowszechniać fake newsów. Zanim udostępnisz wiadomość z szokującym nagłówkiem, spróbuj najpierw sprawdzić, czy pochodzi z wiarygodnego źródła.
7. Unikaj pisania wielkimi literami (nie tylko w Dniu CAPS LOCKA). W internetowym języku oznacza to krzyk, a nikt nie lubi, gdy się na niego krzyczy, prawda?
8. Uważaj na nadmiar emotikonów. Sympatyczne buźki, ikony i inne ozdobniki (naklejki, GIF-y itd.) nie powinny przesłaniać zasadniczej treści Twoich wiadomości.
9. Nie wysyłaj łańcuszków szczęścia ani zbędnych wiadomości czy linków. Spam nigdy nie jest mile widziany.
10. Pisz poprawnie, unikaj wulgaryzmów oraz wszelkiego rodzaju błędów językowych (ortograficznych, interpunkcyjnych, stylistycznych). Unikaj skrótów, które mogą nie być zrozumiałe dla wszystkich.
11. Sprzeciwiaj się hejterom – reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w internecie.
12. Dbaj o swój wizerunek w sieci – nie publikuj w sieci wrażliwych danych, prywatnych informacji czy zdjęć i filmów.
13. Używaj wyszukiwarki – jeśli chcesz zadać jakieś pytanie, np. w grupie na Facebooku czy na forum, zawsze wcześniej sprawdź za pomocą wyszukiwarki, czy ktoś już nie udzielił potrzebnej odpowiedzi.

Akcja-rekcja!

Wytłumaczcie swoim uczniom, jak ważne jest reagowanie w przypadkach, gdy ktoś łamie zasady panujące w sieci. Takie przypadki w pierwszej kolejności zgłaszamy administratorowi strony czy danego serwisu. Bywa, że to nie wystarczy – o niepokojących zjawiskach online trzeba wówczas poinformować CERT Polska (incydenty naruszające bezpieczeństwo w sieci) i Dyżurnet (nielegalne treści w internecie).

O netykiecie na OSE IT Szkole

Na naszej bezpłatnej platformie e-learningowej znajdziecie ciekawe materiały, które możecie wykorzystać z uczniami podczas zajęć o netykiecie. Zajrzyjcie do naszych e-kursów:

• „Internetowa szkoła słonia Spacjusza”,
• „Krasnoludki 2.0 – Mech w potrzebie”,
• „Przygody Profesora i N@tki, czyli jak mądrze korzystać z internetu”,
• „Relacje w środowisku medialnym”.